Prowadzenie ciąży przez położną to kompleksowy proces, który obejmuje opiekę nad kobietą od chwili potwierdzenia ciąży aż do porodu. Ma na celu monitorowanie, utrzymanie zdrowia matki i rozwijającego się płodu oraz przygotowanie do bezpiecznego porodu.
Pierwsza wizyta:
Położna zbiera wywiad dotyczące Twojej historii zdrowia, ewentualnych chorób dziedzicznych w rodzinie. Zlecamy wykonanie podstawowych badań diagnostycznych, takich jak morfologia, badanie moczu, grupa krwi, testy na choroby zakaźne, badanie tarczycy i jeśli zachodzi taka potrzeba pobieramy cytologię szyjki macicy.
Określa się również datę poczęcia i termin porodu.
Wspólnie oceniamy czynniki ryzyka, staramy się je zmodyfikować lub wyeliminować, tak aby zapewnić prawidłowy rozwój ciąży od samego początku. Będziemy rozmawiać o diecie, stylu życia, pracy i narażeniu na stres. Omówimy też jak radzić sobie z dolegliwościami związanymi z początkiem ciąży.
Razem ustalimy plan opieki w ciąży tak aby był zgodny z Twoimi wyborami. Określa się harmonogram kolejnych wizyt oraz planowanych badań diagnostycznych.
Regularne wizyty kontrolne:
Po potwierdzeniu ciąży zapraszamy na regularne wizyty kontrolne u położnej. Częstotliwość tych wizyt zazwyczaj zależy od etapu ciąży. W początkowych miesiącach będziemy zapraszać na wizyty co 3-4 tygodnie. W miarę postępu ciąży lub przy wystąpieniu dolegliwości wizyty odbywają się częściej.
Na wizytach kontrolnych położna sprawdza ciśnienie krwi, wagę, wysłuchujemy tętna płodu. Ponadto, ocenia ogólny stan zdrowia kobiety i reaguje na ewentualne niepokojące objawy. Monitorujemy wzrost i rozwój płodu. W miarę postępu ciąży uczymy jak kontrolować ruchy płodu i inne istotne parametry.
Przeprowadamy rozmowy z pacjentką dotyczące jej samopoczucia, ewentualnych dolegliwości czy obaw. Czas trwania wizyty uwarunkowany jest od potrzeb kobiety.
W każdym trymestrze skierujemy Cię raz na konsultację u lekarza ginekologa.
Badania obrazowe i testy diagnostyczne:
W trakcie ciąży zalecamy różnego rodzaju badania obrazowe, takie jak ultrasonografia, aby ocenić rozwój płodu, stan łożyska i ilość płynu owodniowego. Część naszych położnych samodzielnie wykonuje badanie ultrasonograficzne (USG).
W określonych przypadkach mogą być zlecone dodatkowe testy diagnostyczne, takie jak testy genetyczne czy testy przesiewowe na obecność wad wrodzonych u płodu.
Badania laboratoryjne wykonywane są zgodnie z harmonogramem określonym w standardzie opieki okołoporodowej.
Zaprosimy Cię również na badanie KTG, aby monitorować dobrostan dziecka w ostatnich tygodniach ciąży.
W przypadku wystąpienia czynników ryzyka, położna podejmuje dodatkowe środki ostrożności, zlecając dodatkowe badania czy kierując kobietę ciężarną do specjalistów.
Edukacja i Doradztwo:
Udzielamy Ci informacji na temat zdrowego trybu życia, zaleceń dietetycznych, ćwiczeń fizycznych oraz przygotowania do porodu.
Oferujemy wsparcie psychiczne i odpowiada na pytania związane z ciążą i porodem.
Czasami ciąża może być trudnym doświadczeniem, a położna pomaga radzić sobie z ewentualnymi obawami czy stresami.
Przygotowanie do Porodu:
W późniejszych etapach ciąży zaczynamy omawiać plan porodu, Twoje preferencje dotyczące tego, gdzie i w jaki sposób chciałabyś urodzić.
Przygotowujemy Cię na różne scenariusze porodu i wspieramy emocjonalnie.
Ważne jest, aby podkreślić, że każda ciąża jest inna, więc opieka położnej jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb i okoliczności każdej kobiety.
Przedstawiamy Ci harmonogram działań zalecany przez Ministerstwo Zdrowia –
Standard Opieki Okołoporodowej*
| Termin badania | Świadczenia profilaktyczne wykonywane przez położną i działania w zakresie promocji zdrowia | Badania diagnostyczne i konsultacje medyczne |
| Do 10. tygodnia ciąży lub w chwili pierwszego zgłoszenia się | Badanie podmiotowe i przedmiotowe. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Badanie gruczołów sutkowych. Określenie wzrostu, masy ciała i wskaźnika BMI. Ocena ryzyka ciążowego. Propagowanie zdrowego stylu życia. Przekazanie informacji o możliwości wykonania badań w kierunku chorób uwarunkowanych genetycznie. W przypadku opieki sprawowanej przez położną obowiązkowa konsultacja lekarza położnika. Zebranie danych dotyczących zdrowego stylu życia i nawyków żywieniowych, w tym spożywania alkoholu i innych używek. | Grupa krwi i Rh, o ile ciężarna nie posiada odpowiednio udokumentowanego badania grupy krwi. Przeciwciała odpornościowe do antygenów krwinek czerwonych. Morfologia krwi. Badanie ogólne moczu. . Badanie cytologiczne, o ile nie było wykonane w ciągu ostatnich 6 miesięcy. Badanie stężenia glukozy we krwi na czczo, ewentualnie OGTT u kobiet z czynnikami ryzyka GDM. Badanie VDRL. Zalecenie kontroli stomatologicznej. Badanie HIV i HCV. Badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG, IgM), o ile ciężarna nie przedstawi wyniku potwierdzającego występowanie przeciwciał IgG sprzed ciąży. Badanie w kierunku różyczki (IgG, IgM), o ile ciężarna nie chorowała lub nie była szczepiona lub w przypadku braku informacji. Oznaczenie TSH |
| 11-14 tydzień ciąży | Badanie podmiotowe i przedmiotowe. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Pomiar masy ciała. Ocena ryzyka ciążowego. Ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji. Propagowanie zdrowego stylu życia. | Badanie ultrasonograficzne zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP). |
| 15–20 tydzień ciąży | Badanie podmiotowe i przedmiotowe. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Pomiar masy ciała. Ocena ryzyka ciążowego. Propagowanie zdrowego stylu życia | Morfologia krwi. Badanie ogólne moczu. |
| 18–22 tydzień ciąży | Badanie ultrasonograficzne zgodnie z rekomendacjami PTGiP. | |
| 21-26 tydzień ciąży | Badanie podmiotowe i przedmiotowe. Ocena czynności serca płodu. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Pomiar masy ciała. Ocena ryzyka ciążowego. Propagowanie zdrowego stylu życia. W przypadku opieki sprawowanej przez położną konsultacja lekarza położnika (24-26 tydzień ciąży) Rozpoczęcie edukacji przedporodowej | Badanie stężenia glukozy we krwi po doustnym podaniu 75 g glukozy (w 24–26 tygodniu ciąży) – trzypunktowe oznaczenie stężenia glukozy: przed podaniem glukozy (na czczo), po 1 i 2 godz. od podania glukozy. Badanie ogólne moczu. Przeciwciała anty-D u kobiet Rh (–). U kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze – badanie w kierunku toksoplazmozy (IgM). |
| 27–32 tydzień ciąży | Badanie podmiotowe i przedmiotowe. Ocena czynności serca płodu. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Pomiar masy ciała. Ocena ryzyka ciążowego. Propagowanie zdrowego stylu życia. | Morfologia krwi. Badanie ogólne moczu. Przeciwciała anty-D u kobiet Rh (–). Badanie ultrasonograficzne zgodnie z rekomendacjami PTGiP. W przypadku występowania wskazań – podanie immunoglobuliny anty-D (28–30 tydzień ciąży). |
| 33–37 tydzień ciąży | Badanie podmiotowe i przedmiotowe. Badanie położnicze. Ocena wymiarów miednicy. Ocena czynności serca płodu. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Ocena ruchów płodu. Badanie gruczołów sutkowych. Pomiar masy ciała. Ocena ryzyka ciążowego. Ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji. Propagowanie zdrowego stylu życia. | Morfologia krwi. Badanie ogólne moczu. Badanie antygenu HBs. Badanie HIV. Posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców B-hemolizujących (35–37 tydzień ciąży). Badanie VDRL, HCV w grupie kobiet ze zwiększonym populacyjnym lub indywidualnym ryzykiem zakażenia. |
| 38–39 tydzień ciąży | Badanie podmiotowe i przedmiotowe. Badanie położnicze. Ocena ruchów płodu. Ocena czynności serca płodu. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Pomiar masy ciała. Ocena ryzyka ciążowego. Propagowanie zdrowego stylu życia. W przypadku opieki sprawowanej przez położną konsultacja lekarza położnika | Badanie ogólne moczu. Morfologia krwi. |
| Niezwłocznie po 40 tygodniu ciąży | Badanie podmiotowe i przedmiotowe. Badanie położnicze. Ocena ruchów płodu. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Pomiar masy ciała. Ocena ryzyka ciążowego. Przy prawidłowym wyniku KTG i USG oraz przy prawidłowym odczuwaniu ruchów płodu – kolejne badanie za 7 dni, z ponownym KTG i USG. W trakcie tej wizyty należy ustalić datę hospitalizacji, tak aby poród miał miejsce przed końcem tygodnia. W przypadku odstępstw od normy – indywidualizacja postępowania | Badanie KTG. Badanie ultrasonograficzne zgodnie z rekomendacjami PTGiP. |
*Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej Dz.U. 2018 poz. 1756